C’de _Bool Türü (_Bool Type in C)

Resin: Vladimir Kush

C dilini öğrenenlerin kafasını karıştıran noktalardan biri mantıksal (lojik) veri türü. C99 standartlarına kadar C'de bir mantıksal veri türü yoktu. Mantıksal veri türü yerine işaretli int türünün kullanılması son derece doğaldı. Halen de büyük ölçüde durum böyle.

C99 standartlarından önce yazılan kodlarda dilde bool türü olmadığından mantıksal veri türü kullanımını vurgulamak için farklı teknikler kullanılıyordu. Önişlemci (preprocessor) makrolarını kullanmak bu tekniklerden biriydi:

#define bool		int
#define true		(1)
#define false		(0)

Bir başka teknik de bool, Bool, BOOL vs. sözcüklerinden birini bir türün eş ismi (type alias) olarak bildirmekti:

typedef int Bool;

mantıksal veri türü olarak bir yapı türü de seçilebiliyordu:

typedef enum {False, True} Bool;

C99 standartları ile C diline yeni bir işaretsiz tam sayı türü olarak _Bool eklendi.

_Bool bir makro ya da bir typedef ismi değil, bir anahtar sözcük. C99 standartları C89 standartlarında 32 olan anahtar sözcük sayısını aşağıdaki anahtar sözcükleri de dile ekleyerek 37'ye çıkarttı:

restrict, inline, _Bool , _Complex, _Imaginary

C99 standartları _Bool veri türü hakkında şunları söylüyor:

_Bool, 0 ve 1 değerlerini tutabilecek büyüklükte bir tam sayı türü
(“An object declared as type _Bool is large enough to store the values 0 and 1.”).

_Bool işaretsiz bir tamsayı türü
(“The type _Bool and the unsigned integer types that correspond to the standard signed integer types are the standard unsigned integer types.”).

Tür dönüşümlerinde _Bool türü tam sayı türleri arasında en düşük dereceye (rank) sahip.
“The rank of _Bool shall be less than the rank of all other standard integer types.”

_Bool işaretsiz bir tam sayı türü. Diğer aritmetik türlerden bu türe de doğal olarak tür dönüşümü (type conversion) var. C99 standartları ile dile bu türün eklenmesi dilin kurallarında bir değişikliğe yol açmadı. C dilinde karşılaştırma operatörleri ve mantıksal operatörler yine işaretli int türden 1 ve 0 değerlerini üretiyorlar.

Standartların bool yerine anahtar sözcük tercihini _Bool'dan yana kullanmış olmasının nedeni geçmişte yazılmış kodların geçerliliğini korumak. Bu anahtar sözcük dile eklenmeden birçok C kodunda bool sözcüğü bir önişlemci makrosu olarak tanımlamış ya da bir typedef bildirimiyle bir türün eş ismi (type alias) olarak bildirilmişti. Eğer bool standartlar ile bir anahtar sözcük yapılsaydı bu tür kodların hepsi yeni derleyiciler ile tekrar derlendiğinde sentaks hatası oluşurdu.

C99 standartları ile dile eklenen standart başlık dosyalarından biri de stdbool.h. Bu başlık dosyasında tanımlanan 4 makro var:

#define		bool        _Bool
#define		true        (1)
#define		false       (0)
#define		__bool_true_false_are_defined	 1

Eğer bir isim çakışması söz konusu olmayacak ise bu başlık dosyasını kod dosyamıza dahil ederek bool, true ve false sözcüklerini kullanabiliriz. Başlık dosyasında yer alan "__bool_true_false_are_defined" makrosu ise koşullu derleme (conditional compiling) işlemlerine yönelik.

20 yıldır C dilinde bool türünün olmasına karşın bazı C programcılarının yazdıkları kodlarda bu türü hiç kullanmamalarının tipik nedenleri şunlar: `

• _Bool türünün dile eklenmesinden önce mantıksal veri int türü ile temsil ediliyordu. 0 değeri false olarak kullanılıyor 0'dan farklı tüm değerler true olarak ele alınıyordu. Örneğin standart ctype kütüphanesindeki karakter test işlevlerinin hepsinin geri dönüş değeri int türden. Birçok programcı halen bu geleneği devam ettiriyor. Standart kütüphane ile uyum sağlamak için birçok C kodunda mantıksal veri türü yerine halen int türü kullanılıyor.
• Programcının alışkanlıklarının dışına çıkmamak için _Bool türünü kullanmıyor olması.
• Programcının C99 standartları ile _Bool türünün dile eklenmiş olduğunu bilmiyor olması.
• Programcının C99 standartlarını desteklemeyen bir derleyici kullanıyor olması. C99 standartlarını desteklemeyen birçok C derleyicisi halen endüstride aktif olarak kullanılıyor.
• Programcının stdbool.h dosyasını koda dahil etme zahmetine katlanmaması (klavye tembelliği).

Eğer bu nedenlerden biri söz konusu değil ise _Bool türünü ya da <stdbool.h> başlık dosyasındaki bool makrosunu kullanmakta fayda var.